Geachte dames en heren,
Van harte welkom tijdens de uitreiking van de Prijs voor Schilderkunst Georges Dheedene. Ik ben Melanie Deboutte, directeur en curator van het Roger Raveel Museum in Machelen, en kreeg de eer als voorzitter op te treden van de jury.
Ik mocht deze voormiddag doorbrengen in het aangename gezelschap van deze collega-juryleden.
Emmy Beyls is, naast professionele activiteiten bij Cultuurregio Leie Schelde, actief als fotograaf. Deborah Nyst, zelf meermaals genomineerd tijdens de wedstrijd Georges Dheedene, is beeldend kunstenaar, en leerkracht in het deeltijds kunstonderwijs. Marcase is de ‘nestor’ van de wedstrijd, hij is sinds 2013 present als jurylid, en vooral gekend als beeldend kunstenaar. Marnix Beirlandt zetelt sinds 2019 in de jury, eveneens als beeldend kunstenaar en voormalig laureet van de wedstrijd in 2015. Ook schepen van cultuur van onze gemeente, Michaël Vandemeulebroucke, schoof mee aan tafel tijdens de besprekingen.
Niet minder dan 59 kunstenaars zonden 100 werken in die wij nauwkeurig bekeken en bespraken. Voor deze editie werd een uitdagend thema gekozen: sensualiteit. Reeds bij de eerste koffies werd de term gewikt en gewogen door alle juryleden, het is dan ook een woord dat vele connotaties kent. Dat mag ook blijken uit de grote diversiteit aan kunstwerken die werden ingezonden door zowel ‘trouwe’ deelnemers als nieuwe gezichten.
Wanneer men het woord etymologisch onder de loep neemt, stelt men vast dat ‘sensualiteit’ verbonden is met het Latijnse woord sensualis: “bevrediging van de zintuigen”. Er is dus een duidelijk verband met het fysieke lichaam en alle zintuigen die we kunnen inzetten om van een lichaam te genieten. In zijn tekst in de catalogus gaat Willy Nachtergaele, bestuurslid van de Stichting Georges Dheedene, hier op een bijzonder interessante manier verder op in. Ik nodig u van harte uit deze na te lezen tijdens uw bezoek aan de tentoonstelling vanavond, of nadien. Naast dat fysieke aspect, sensualiteit, evenzeer verbonden met seksualiteit, schoonheid, verleiding en erotiek, is er een belangrijke brug te slaan naar het innerlijke, het mentale aspect: geborgenheid en zorg bijvoorbeeld, zorg voor de ander maar ook voor zichzelf. Verbondenheid, liefde. Men kan trouwens stellen dat er geen kunstvorm zo sensueel is als de schilderkunst zelf: de kunstenaar beroert de drager met verf, inkt of potlood en legt zijn of haar ziel in het kunstwerk.
Dat leert ons ook Georges Dheedene, van wie eveneens verschillende werken te zien zijn vanavond: naast mij ‘Cécile’, gezeten in een tot de verbeelding sprekende négligé, maar ook het prachtige schilderij, achteraan in de hoek te zien, een vaas vol stevige witte seringen. Sensualiteit in al haar facetten.
Voor we de genomineerden van de Prijs Georges Dheedene 2023 bij naam gaan noemen, wenst de jury de werken van drie kunstenaars te complimenteren. Op een treffende manier heeft Yvan Behaeghe twee mensen gecapteerd in een omhelzing, een daad van tederheid of bescherming. Bijzondere dynamiek in het intieme tafereel komt voort uit het gebruik van complementaire kleuren. De confrontatie tussen koude en warme kleuren en de schijnbare versmelting van twee lichamen wekt een interessante spanning op.
Het schilderij Me too van Lieve Lecluyse viel dan weer op door het markante kleurgebruik, de filmische compositie en het fotografische effect dat dit teweegbrengt. In dit werk haalt de kunstenaar een actueel belangrijk thema aan: de mannelijke blik op het vrouwelijke schoon, en de dreiging die ermee gepaard kan gaan.
Ten slotte kon ook het werk van Paul Van Tieghem de jury bekoren waarin hij op een verrassende manier, en niet zonder humor, het vrouwelijke lichaam in zijn niet-geïdealiseerde puurheid laat zien. De frisse kleuren en de fotografische beelduitsnede dragen bij aan de kracht van het schilderij.
Dank aan deze kunstenaars voor hun bijdragen.
In grondig en gezamenlijk overleg selecteerde de jury van de Prijs Georges Dheedene vijf genomineerden, vijf kunstenaars die het meest konden overtuigen met hun werk. Ik kan u verzekeren dat de gesprekken verhit waren, in de positieve zin van het woord: er was veel enthousiasme in de analyse van de kunstwerken die getuigen van een grote diversiteit aan thematische vrijheid en technisch experiment, met klassieke maar ook verrassende en vernieuwende resultaten.
De eerste kunstenaar die we naar voor dragen is Kim Borms die de jury kon bekoren met beide inzendingen, maar vooral Bodyscape I sprong eruit.
Het is een subtiel, mysterieus en suggestief beeld dat zich niet meteen laat ontcijferen. Men denkt een landschap te zien maar ontwaart bij nader inzien een vrouwelijke borst, een elegante heuvel in grijsgroene tinten. De glanzende epoxy-laag draagt bij aan de connotatie met de huid, de epoxy als een huid op zich, en werkt verleidend voor het oog.
Ook het zittende naakt van Roseline Christiaens kreeg de nodige aandacht van de jury. Eveneens een subtiel werkje, getiteld Monotype, dat opgebouwd is in oranje tinten, toont een klassiek thema in de kunstgeschiedenis. De figuur is mysterieus en elegant tegelijk. Ook hier kiest de kunstenaar voor de pure vrouwelijke schoonheid, een “echt” lichaam, compleet met plooitjes waar we die allemaal hebben. Het contrasterende spel van licht en donker geeft het beeld een dynamiek die spanning opwekt met het statische van de pose.
Vervolgens sprong ook de tekening #nofilter van Eva Neyrinck eruit omwille van de heel eigen, ontwapenende stijl die de kunstenaar zich heeft aangemeten. De titel verraadt een dubbele bodem: de filter waarvan sprake kan gelinkt worden aan het gebruik van foto’s met effecten in sociale media – waarin we onszelf wel eens mooier willen tonen dan we denken te zijn – maar ook aan het naakt zijn, in alle comfort, thuis, bezig met dagdagelijkse bezigheden.
De vierde in onze lijst is, inderdaad, opnieuw een vrouw. Meer nog, ze werd ook de vorige editie genomineerd: Hilde Van Hees. Haar schilderij The sun kiss trok de aandacht van de voltallige jury omwille van de bijzondere wisselwerking tussen het passionele tafereel en de virtuoze manier waarop de verf werd aangebracht. De warme kleuren doen ons vol nostalgie terugdenken aan zwoele zomerdagen. De aanraking tussen beide figuren is bijna tastbaar.
En ten slotte selecteerde de jury het werkje van Kato Van Lint – inderdaad, opnieuw een vrouwelijke kunstenaar. Voor alle duidelijkheid: het geslacht van de maker heeft op geen enkele manier een rol gespeeld in de bespreking en finale selectie, maar het is toch een fijne vaststelling. Het schilderij getiteld 2 toont twee lichamen die lijken te versmelten tot één geheel. De lichamen zijn anoniem, ook het geslacht kennen we niet. Dat suggestieve bepaalt de kracht van het beeld. De grijsgroene en blauwe tinten geven het tafereel een rust en intimiteit die door de glanzende laag in de contrasten versterkt wordt. Dit werk toont de zorgende, tedere mens in losse, directe penseelstreken en getuigt van het talent van deze jonge maker.
Alvast onze hartelijke felicitaties aan de vijf genomineerden.